Luteina
Luteina to żółty barwnik znajdujący się w roślinach. Jest on ważny także dla naszego organizmu, dlatego w naszym jadłospisie powinny się znajdować produkty zawierające luteinę. Luteina jest wytwarzana tylko przez rośliny, a więc jest to związek, który dostarczamy organizmowi z zewnątrz, w pożywieniu.

Luteina nazywana jest czasami „witaminą dla oczu”, ponieważ jest niezwykle ważna dla zdrowia tego organu oraz dla jakości naszego widzenia. Luteina jest jednym z dwóch karotenoidów (drugi to zeaksantyna), które gromadzą się w soczewce ludzkiego oka i w okolicy plamki żółtej. Uważa się, że działa ona jak filtr światła, chroniąc tkanki oczu przed uszkodzeniem przez światło słoneczne.
Luteina należy także do antyoksydantów - związków chemicznych, które poprzez hamowanie reakcji utleniania w organizmie chronią nas przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Luteina - właściwości
Produkty bogate w luteinę to:
- kapusta
- brukselka
- szpinak
- brokuły
- jarmuż
- kukurydza
- cukinia
- dynia
- kiwi
- winogrona
- żółtka jaj
Luteina, jaką zawierają zielone warzywa jest wrażliwa na temperaturę. Produkty bogate w luteinę tracą swoje właściwości pod wpływem gotowania czy smażenia. Luteina najlepiej wchłania się podczas posiłków o wysokiej zawartości tłuszczu.
Badania wykazały, że osoby spożywające dużo zielonych warzyw bogatych w luteinę znacznie rzadziej chorują na zaćmę. U chorych na zwyrodnienie plamki żółtej luteina może pomóc spowolnić postęp choroby.
Luteina - działanie
Luteina jest antyoksydantem, to znaczy, że chroi nasz organizm przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Poza tym luteina działa ochronnie na wzrok. Chroni oczy przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, promieniowania UVA i UVB.
Niedobór luteiny niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie plamki żółtej - to miejsce na siatkówce oka, które odpowiada za ostrość widzenia. Skutkiem niedoboru luteiny może być pogorszenie wzroku, a nawet zwyrodnienie plamki żółtej.
Przyjmowanie suplementów zawierających luteinę zmniejsza ryzyko wystąpienia zaćmy. Suplementacja luteiny może także poprawiać jakość widzenia u osób starszych, również tych, chorujących na zaćmę.
Luteina na oczy
Ponieważ luteina jest ważna dla dobrej kondycji i zdrowia naszego wzroku, osoby, które szczególnie wytężają wzrok powinny zadbać o odpowiedni poziom tego składnika. Suplementację luteiny na pewno powinniśmy rozważyć, jeśli:
- pracujemy wzrokiem, np. przy komputerze
- spędzamy dużo czasu przed ekranem (komputera, telewizora)
- spędzamy dużo czasu w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem,
- dużo przebywamy na słońcu,
- często odwiedzamy solarium,
- pijemy dużo kawy i/lub herbaty,
- jesteśmy genetycznie obciążeni ryzykiem jaskry lub zaćmy.
Luteina - dawkowanie
Zwykle przy suplementacji luteiny zaleca się przyjmowanie do 6 mg na dobę. Aby dobrać odpowiednią dawkę do swoich potrzeb, warto skonsultować się z lekarzem lub przynajmniej uważnie przeczytać ulotkę preparatu. Różne preparaty mogą różnić się zalecanym dawkowaniem ze względu na zawartośc danego składnika, ale także dlatego, że luteina często znajduje się w preparatach wieloskładnikowych, przy których trzeba wziąć pod uwagę zalecane spożycie każdego ze składników.
Luteina jest bezpiecznym suplementem, mogą ją przyjmować nawet dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią, dla nich jednak przeznaczone są specjalne preparaty.
Luteina - skutki uboczne
Przyjmowanie luteiny może powodować podobne skutki uboczne, jak… jedzenie marchwi. Jedno i drugie może bowiem powodować zmianę barwy skóry na nieco bardziej brązową. To zjawisko nazywa się karotenemią i jest spowodowane podwyższonym stężeniem karotenu we krwi.
Przyjmowanie suplementów luteiny może wpływać na wchłanianie i poziom w organizmie witaminy E oraz beta-karotenu.
Luteina w ciąży - progesteron
Słow luteina ma jeszcze jedno znaczenie: to nazwa hormonu kobiecego, progerteronu i leków ten hormon zawierających. Luteina to hormon naturalny w postaci farmakologicznej. Stosuje się go w przypadkach ciąży z ryzykiem poronienia oraz w problemach z zajściem w ciążę u kobiet. Dostępna jest luteina w postaci doustnej i luteina dopochwowa. Warto wiedzieć o obu znaczeniach nazwy „luteina” choć niewielkie jest prawdopodobieństwo pomylenia preparatów: leki zawierające luteinę-progesteron są dostępne tylko na receptę, a opisana wyżej luteina na oczy to suplement dostępny bez recepty.
Źródła: U.S. National Library of Medicine
Źródło: https://www.webmd.com/
Dlaczego suplementacja jest potrzebna?
Czy możliwe jest zaspokojenie potrzeb organizmu na witaminy wyłącznie dietą? Teoretycznie tak, o ile o tę dietę naprawdę solidnie dbamy. Jemy produkty nieprzetworzone, świeże, odżywiamy się regularnie i pilnujemy składu posiłków. Jednak większość z nas żyje w pośpiechu, a to na ogół stanowi największą barierę. Pilnowanie zdrowego odżywiania nie jest proste. Należy skrupulatnie wymierzyć i policzyć, ile jakich składników dostarczamy sobie wraz z posiłkiem. Następnie na koniec dnia sprawdzić, czy wszystkich witamin i minerałów spożyliśmy wystarczająco dużo. Niewielu z nas ma na to czas. Suplementy są po to, by wspierały nas w dbaniu o zdrowie. Niedobór witamin lub składników mineralnych powodują złe samopoczucie, ale także mogą prowadzić do poważnych chorób. Warto więc korzystać z preparatów witaminowych, dobierając je odpowiednio do potrzeb, stanu zdrowia i stylu życia.
Po suplementację szczególnie warto sięgać:
- W sytuacjach stresu, którego niestety doświadcza coraz więcej osób.
- W okresie jesienno - zimowym i wczesną wiosną - kiedy mniej jest wartościowych świeżych warzyw i owoców oraz słońca.
- Jeśli prowadzimy intensywny tryb życia - mamy wiele obowiązków, żyjemy w pędzie, albo aktywnie uprawiamy sport.
- Jeśli nie dbamy ze szczególną uwagą o to, co, kiedy i jak jemy - jeśli często jemy w pośpiechu, albo to, co akurat jest pod ręką, jeśli jadamy żywność przetworzoną.
- Jeśli pijemy sporo kawy i herbaty oraz pijamy alkohol.
- W okresach po chorobie.
