Witamina A
Pro-witamina A, retinol, beta-karoten. Wszystkie te nazwy to określenia witaminy A, choć nie wszystkie znaczą dokładnie to samo. Witamina A występuje bowiem w kilku formach.
Nasz organizm potrzebuje witaminy A do budowy i utrzymania w zdrowej formie zębów, kości, tkanek miękkich. Dzięki witaminie A mamy zdrową i piękną skórę oraz błony śluzowe - czyli np. wnętrze nosa i ust. Witamina A wspiera nasz wzrok, szczególnie widzenie w ciemności. Ma znaczenie dla płodności i karmienia piersią. Wspiera także nasz układ odpornościowy w zwalczaniu infekcji i chorob.
Spis treści
- Występowanie Witaminy A
- Witamina A w kosmetykach
- Witamina A - suplementy
- Norma spożycia witaminy A
- Niedobór i nadmiar witaminy A
- Dlaczego suplementacja jest potrzebna?
Witamina A występowanie
W naszej diecie występują dwa rodzaje witaminy A. Pierwsza z nich występuje w produktach zwierzęcych - mięsie, tłustych rybach, drobiu, wątrobie, jajach, mleku, śmietanie, serach i innych produktach mlecznych. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że wszystkie te produkty, dostarczające naszemu organizmowi potrzebnej mu witaminy A, zawierają także sporo cholesterolu i tłuszczów nasyconych. A na nie trzeba uważać, chcąc zachować zdrowie i dobrą formę.
Drugi rodzaj witaminy A - prowitaminę A - znajdziemy w produktach roślinnych: owocach i warzywach. Najczęściej spotykaną formą prowitaminy A jest beta-karoten, który znajdziemy w żółtych i pomarańczowych owocach (morele, czerwony grapefruit, mango, papaja, brzoskwinie) oraz w warzywach takich jak marchew, dynia, słodkie ziemniaki. Cennymi źródłami beta-karotenu są również brokuły, szpinak i warzywa liściaste. Im bardziej intensywny kolor owocu lub warzywa, tym większa jest zawartość beta-karotenu. Roślinne źródła beta-karotenu są wolne od tłuszczu i cholesterolu.
Karotenoidy to ciemne barwniki (pigmenty) znajdujące się w roślinach. Mogą one przekształcić się w formę witaminy A. Istnieje ponad 500 znanych karotenoidów. Jednym z nich jest właśnie beta-karoten. Beta-karoten jest przeciwutleniaczem. Przeciwutleniacze chronią komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez substancje zwane wolnymi rodnikami. Uważa się, że wolne rodniki przyczyniają się do pewnych chorób przewlekłych i odgrywają rolę w procesie starzenia.
Jest jeszcze retinol. Retinol to aktywna formą witaminy A. Nazwa wzięła się stąd, że witamina ta bierze udział w procesach w siatkówce oka, a siatkówka po łacinie to retina. W naszej diecie retinol występuje w wątrobie (wieprzowej, drobiowej…) oraz w pełnotłustym mleku.
Witamina A w kosmetykach
Retinol jest składnikiem wielu kosmetyków. Działa on pobudzająco na procesy odnowy naskorka, zwiększa wytwarzanie kolagenu i elastyny, czym przyczynia się do odbudowy skóry. Retinol ma działanie przeciwzmarszczkowe, zmniejsza drobne przebarwienia. Witamina A wspiera skórę sprawiając, że ta jest dobrze nawilżona, jędrna i elstyczna. Witamina A jest także stosowana w leczeniu trądziku.
Witamina A - suplementy
Witamina A jest również dostępna w suplementach diety. Zazwyczaj w postaci octanu retinylu lub palmitynianu retinylu (preformowana witamina A), beta-karotenu (pro-witamina A) lub kombinacji preformowanej i pro-witaminy A. Witaminę A zawierają również preparaty wielowitaminowe. Bogate w nią są także suplementy na bazie tranu, czyli oleju z wątroby ryb.
Jeżeli poszukujesz dobrych suplementów z witaminą A zapraszamy do zapoznania się z ofertą Biopunkt.pl. Znajdziesz tam suplementy najwyższej jakości polecanych producentów takich jak Viridian czy Holistic.
Norma spożycia witaminy A
Zalecane przez lekarzy spożycie dzienne witaminy A zależy od płci i wieku.
Witamina A u dzieci:
- 0 - 6 miesięcy - 400 mikrogramów (mcg) dziennie
- 7 - 12 miesięcy - 500 mcg dziennie
- 1 - 3 lata - 300 mcg dziennie
- 4 - 8 lat - 400 mcg dziennie
- 9 - 13 lat - 600 mcg dziennie
Witamina A u dorosłych:
- kobiety - 700 mcg dziennie
- mężczyźni - 900 mcg dziennie
Dorośli nie powinni przekraczać dziennej dawki 1,5 mg witaminy A. Nadwyżki witaminy A nasz organizm magazynuje sobie na później w wątrobie i wykorzystuje wtedy, gdy otrzyma tej witaminy za mało.
Specjaliści uważają, że zdrowa, zbilansowana dieta powinna dostarczyć nam optymalnych dawek witaminy A. Jej niedobory biorą się z naszych złych nawyków życieniowych. Suplementacji mogą potrzebować osoby, ktore odżywiają się źle, lub nie mają czasu dbać o zbilansowaną dietę.
Niedobór i nadmiar witaminy A
Niedobór witaminy A może objawiać się zwiększoną podatnością na choroby zakaźne oraz problemami ze wzrokiem. Może powodować odwracalną tzw. kurzą ślepotę, czyli problemy z widzeniem po zmierzchu, ale także nieodwracalne uszkodzenia rogówki. Za mało witaminy A to także problemy ze skórą - łysienie lub sucha, łuszcząca się skóra, wysypki, kruche i łamliwe paznokcie oraz włosy. Brak apetytu i przedłużające się poczucie zmęczenia, suchość oczu i złe widzenie po zmroku mogą także sygnalizować niedobór witaminy A. U kobiet niedobór witaminy A może objawiać się zaburzeniem miesiączkowania i problemami z płodnością. U osób starszych sygnałem ostrzegawczym bywa dzwonienie w uszach.
Szkodliwy jest także nadmiar tej witaminy. Według niektórych badań osoby, które spożywają przez długi czas regularnie dwa razy więcej witaminy A niż jest to zalecane, mogą być narażone na osłabienie kości. Jest to szczególnie ważne dla osób starszych oraz dla podatnych na osteoporozę kobiet.
Przedawkowanie witaminy A w ciąży może powodować wady wrodzone u dzieci. Dlatego preparaty zawierające witaminę A nie są polecane kobietom w ciąży. Podobnie bogata w witaminę A wątroba zwierzęca oraz jej przetwory powinny na czas ciąży zostać wykreślone z menu.
Zbyt duże spożycie witaminy A objawiać się może między innymi: suchą, swędzącą skórą, wypadaniem włosów, bólami głowy i poczuciem zmęczenia, rozdrażnieniem, krwawieniem dziąseł, zaburzeniami żołądkowo - jelitowymi, spuchnięciem wątroby i śledziony.
Dobra wiadomość jest taka, że duże ilości beta-karotenu, czyli witaminy A pochodzącej z roślin, nie wywołują żadnych chorób. Zwiększone ilości beta-karotenu mogą powodować, że skóra jest żółta lub pomarańczowa. Kolor skóry powróci do normy po zredukowaniu spożycia beta-karotenu. Możemy więc dostarczać naszemu organizmowi potrzebnej mu witaminy A jedząc żółte i pomarańczowe owoce i warzywa oraz warzywa liściaste.
Uważać na przedawkowanie witaminy A powinni natomiast wielbiciele wątróbki i jej przetworów (np. pasztetów, wątrobianek). Wątrona zwierzęca jest szczególnie bogatym źródłem witaminy A i zbyt częste jej spożywanie może prowadzić do przedawkowania tej substancji.
Najlepszym sposobem na dostarczenie organizmowi codziennej zdrowej dawki witaminy A jest dieta bogata w owoce, warzywa, produkty mleczne, rośliny strączkowe, soczewicę i produkty pełnoziarniste. Jeśli potrzebujemy uzupełnić dawkę witaminy A, najlepiej poradzić się lekarza. Zapotrzebowanie organizmu na tę witaminę zależy od płci i wieku. Ważnym czynnikiem jest tu również stan zdrowia i ciąża oraz nawyki żywieniowe.
Źródło: https://www.webmd.com/
Dlaczego suplementacja jest potrzebna?
Czy możliwe jest zaspokojenie potrzeb organizmu na witaminy wyłącznie dietą? Teoretycznie tak, o ile o tę dietę naprawdę solidnie dbamy. Jemy produkty nieprzetworzone, świeże, odżywiamy się regularnie i pilnujemy składu posiłków. Jednak większość z nas żyje w pośpiechu, a to na ogół stanowi największą barierę. Pilnowanie zdrowego odżywiania nie jest proste. Należy skrupulatnie wymierzyć i policzyć, ile jakich składników dostarczamy sobie wraz z posiłkiem. Następnie na koniec dnia sprawdzić, czy wszystkich witamin i minerałów spożyliśmy wystarczająco dużo. Niewielu z nas ma na to czas. Suplementy są po to, by wspierały nas w dbaniu o zdrowie. Niedobór witamin lub składników mineralnych powodują złe samopoczucie, ale także mogą prowadzić do poważnych chorób. Warto więc korzystać z preparatów witaminowych, dobierając je odpowiednio do potrzeb, stanu zdrowia i stylu życia.
Po suplementację szczególnie warto sięgać:
- W sytuacjach stresu, którego niestety doświadcza coraz więcej osób.
- W okresie jesienno - zimowym i wczesną wiosną - kiedy mniej jest wartościowych świeżych warzyw i owoców oraz słońca.
- Jeśli prowadzimy intensywny tryb życia - mamy wiele obowiązków, żyjemy w pędzie, albo aktywnie uprawiamy sport.
- Jeśli nie dbamy ze szczególną uwagą o to, co, kiedy i jak jemy. Jeśli często jemy w pośpiechu, albo to, co akurat jest pod ręką. Jeśli jadamy żywność przetworzoną.
- Jeśli pijemy sporo kawy i herbaty oraz pijamy alkohol.
- W okresach po chorobie.
